Farklı Sosyo-Ekonomik Yapılara Göre Kamusal Mekan Kullanımının Değerlendirilmesi

Kamusal mekanların içinde bulundukları dönem ve toplumla birlikte yaşadığı dönüşümler, bazı araştırmacılar tarafından çöküş, bazıları tarafından canlanış, bazıları tarafından ise normal bir süreç olarak ele alınmıştır. Bununla birlikte, kamusal mekanlardan beklenen ortak özellikler; sosyal yaşantıya olanak sağlaması, çeşitli kullanım ve aktivitelerin bulunması, erişim ve bağlantılarının sağlanmış olması ile özel bir kimlik ve imaja sahip olmasıdır.Sosyo-ekonomik düzeyleri farklı olan kamusal mekanların kullanımları ve bu alanlardaki kullanıcıların mekana yönelik kalite algıları arasında farklılığın bulunup bulunmadığını, varsa bu farklılığın nelerden kaynaklandığını tespit etmeyi amaçlayan bu araştırma için “farklı sosyo-ekonomik düzeylere sahip kamusal mekanların kullanımı, algılanması ve bu mekanlardan beklentiler arasında anlamlı farklılıklar bulunmaktadır” hipotezi geliştirilmiştir.Çalışma alanı olarak ekonomik politikaların da etkisi ile çok hızlı mekansal değişimlerin yaşandığı İstanbul’da farklı sosyo-ekonomik yapıya sahip mahallelerden 4 adet mahalle parkı seçilmiştir. Farklı sosyo-ekonomik yapılarda bulunan bu mahallelerden seçilen parklarda gözlem ve sözlü görüşme yöntemlerine başvurulmuştur. Alan çalışmasında elde edilen sözlü görüşme verileri sosyal bilimlerde nitel verilerin analiz edilmesinde kullanılan MAXQDA programı ile Kod Matris Taraması kullanılarak analiz edilmiş ve böylece araştırma soruları cevaplanarak hipotez test edilmiştir. Sonuç olarak, farklı sosyo-ekonomik grupların kamusal mekana yönelik tutum ve algıları arasındaki benzerlik farklılıklar ortaya konulmuştur. Bu araştırmanın, mekânsal planlama ve tasarım çalışmalarında özellikle nitel verilerin analizi ve değerlendirilmesi açısından katkı sağlayacağı düşünülmektedir.